Cá coi là loại cá cảnh được ưa chuộng trong cộng đồng chơi cá cảnh. Tuy nhiên, không ít người gặp khó khăn khi nuôi chúng, đặc biệt là trong việc nuôi cá Koi để chúng có thể sinh sản và phát triển. Hãy cũng Phương Pháp Việt tìm hiểu cá Koi sinh sản như thế nào và cách chăm sóc ra sao trong bài viết dưới đây.
Độ tuổi sinh đẻ của cá Koi
Trong quá trình nuôi cá Koi để sinh sản, nhiều người thường tỏ ra tò mò về việc cá Koi đẻ trứng hay đẻ con, sẽ đẻ vào thời điểm nào và liệu có yêu cầu gì đặc biệt không.
Theo điều kiện phát triển bình thường, cá đực thường đạt độ tuổi sinh sản từ 2 năm trở lên, trong khi cá cái cần ít nhất 3 năm tuổi mới có thể sinh sản. Thời kỳ tốt nhất để cá đực sinh sản là từ 3 đến 6 tuổi, trong khi cá cái thích hợp nhất là từ 4 đến 10 tuổi.
Chọn cá bố mẹ như thế nào?
Để cải thiện chất lượng và hiệu suất trong quá trình nuôi cá Koi sinh sản, việc lựa chọn cá bố mẹ đóng vai trò quan trọng. Không chỉ quan trọng về ngoại hình với các màu sắc khác nhau mà còn cần chú ý đến tình trạng sức khỏe của cá Koi.
Khi chọn cá bố mẹ, nên chọn những con cá Koi có vẻ ngoài đẹp, cơ thể khỏe mạnh, da mịn màng, vảy đều và sáng bóng. Đặc biệt, không có dạng vật lý khuyết tật, không bị tổn thương và không mắc các bệnh.
- Đối với cá cái: Chọn những con có bụng lớn, da mềm mại, lỗ sinh dục phình to và màu hồng, trứng rời cao. Nếu vuốt nhẹ bụng cá từ ngực xuống, cá sẽ đánh trứng.
- Cá đực: Vhọn những con có tinh dịch màu trắng, kiểm tra bằng cách vuốt nhẹ phần bụng gần lỗ sinh dục. Tuy nhiên, không nên vuốt quá nhiều để tránh mất quá nhiều tinh dịch ảnh hưởng đến tỉ lệ thụ tinh nơi trứng.
Cá koi sinh sản như thế nào?
Thả cá vào bể riêng
Cá khi được đưa lên bể như vậy sẽ đẻ trứng vào ngay hôm sau, khoảng 4 – 5 giờ sáng. Nếu cá chưa sinh sản, thì cần phải bắt đầu lại từ đầu và tiếp tục sử dụng các yếu tố kích thích như ban đầu.
Tương tự như cá vàng hoặc cá chép thường, trước khi sinh sản có hiện tượng cá đực rượt đuổi cá cái. Dưới sự kích thích của nước mới, cá sẽ vờn đuổi nhau từ bên ngoài và chui vào ổ để đẻ, tốc độ vờn đuổi càng nhanh thì cá sẽ đẻ dễ dàng hơn.
Cá cái sẽ quẫy mạnh và phun trứng, cá đực sẽ thụ tinh trứng vừa được tiết ra. Trong quá trình sinh sản, cá đực luôn theo sát cá cái để hoàn tất quá trình này.
Đối với trường hợp cá không sinh sản, cần vớt giá thể ra vào khoảng 9 – 10 giờ sáng hôm sau, hạ bớt một phần nước trong hồ, để cá được phơi nắng trong hồ cho đến chiều, sau đó thêm nước mới vào để kích thích cá đẻ tiếp tục và cho giá thể vào. Tạo điều kiện môi trường như lần đầu, hôm sau cá sẽ đẻ lại.
Giai đoạn ấp trứng
Thường xuyên thay nước nhẹ nhàng hoặc thêm nước đã chuẩn bị sẵn vào thau ấp, tạo môi trường sống của cá Koi tốt nhất. Luôn duy trì việc sục khí cho thau trứng cá Koi, đặc biệt là khi trứng sắp nở. Tránh ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp lên trứng.
Sau khoảng 24 giờ, trứng sẽ phát triển và có hai mắt đen nhỏ. Quá trình phát triển cần lượng oxy cao, đặc biệt là trước và sau khi trứng nở. Khi cá chuyển từ trạng thái phôi sang trạng thái vận động, quá trình trao đổi chất tăng.
Enzym để phá vỡ màng trứng chỉ hoạt động hiệu quả trong điều kiện giàu oxy. Nếu thiếu oxy, enzym sẽ bị ức chế và tỉ lệ nở sẽ giảm.
Cá con dễ chết do thiếu oxy và lớp váng trên bề mặt. Do đó, cần tăng cường sục khí sau khi trứng nở.
Giai đoạn ương
Cá mới nở tự nuôi bằng noãn hoàng trong thời gian vòng 3 ngày. Sau khi trưởng thành trong 3 ngày, cá Koi ăn phiêu sinh, được cho ăn bột đậu nành pha loãng trong nước. Một số cá sau giai đoạn này có thể trổ màu nhưng chưa rõ ràng.
Sau 7-10 ngày nuôi cá Koi sinh sản, có thể thả cá vào ao đã chuẩn bị sẵn và gây màu tốt. Thức ăn tự nhiên trong ao lúc này rất quan trọng.
Lưu ý:
Để cải thiện tỉ lệ sống của cá bột, cách nuôi cá Koi sinh sản cần được thực hiện một cách khéo léo, đặc biệt là chăm sóc nguồn thức ăn tự nhiên. Quản lý nguồn cá tạp trong ao ương cũng rất quan trọng, bao gồm việc diệt tạp trước khi thả cá bột và kiểm soát nguồn nước vào ao.
Sau khi thả cá ra ao vài ngày, có thể cho cá ăn cám hỗn hợp và tăng dần lượng thức ăn. Việc theo dõi và quản lý màu nước là yếu tố quan trọng nhất trong kỹ thuật nuôi cá Koi sinh sản. Đảm bảo nước luôn xanh lá non, ao luôn thông thoáng và có gió lùa.
Tùy thuộc vào điều kiện, có thể thay nước ao 2-3 lần mỗi tháng để đảm bảo sức khỏe cho cá. Tuân thủ đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật từ việc chuẩn bị ao, bể đẻ, nuôi vỗ cá bố mẹ đến quản lý ao ương cá con để phòng tránh bệnh tật.
Khi cá đạt khoảng 4-5 tháng tuổi và phát triển đầy đủ vây, màu sắc đặc trưng, có thể thu hoạch để bán.
Những lưu trong kỹ thuật nuôi cá Koi sinh sản
Trước khi đặt trứng vào bể ấp, việc tốt nhất là thả một ít bèo cái vào để cá bột có chỗ dựa. Khi cá bột mới nở, chúng sẽ không di chuyển hoặc ăn. Chúng sẽ phụ thuộc vào chất dinh dưỡng trong lòng đỏ trứng để duy trì sự sống.
Thường sau 3-4 ngày kể từ khi cá bột nở, chúng sẽ hấp thụ hết chất dinh dưỡng trong lòng đỏ trứng và bắt đầu tìm kiếm thức ăn. Lúc này, bạn có thể chuyển cá bột vào hồ cá con để nuôi cấy.
Kỹ thuật nuôi cá Koi sinh sản đòi hỏi sự kết hợp khoa học giữa các giai đoạn. Tất cả các quá trình từ việc chọn cá đến khi cá con sinh ra đều rất quan trọng và không nên bỏ qua bất kỳ yếu tố nào.
Kỹ thuật nuôi cá coi sinh sản trong hồ xi măng
Bể đẻ là một hồ xi măng có đáy phẳng và không có vật nhọn. Kích thước của bể là 2,5 x 5 x 1,2m, được trang bị lưới xung quanh bên trong để dễ dàng thu gom cá bố mẹ sau khi sinh sản và tiện lợi cho việc theo dõi cá con.
Mực nước ban đầu trong bể đẻ nên ở mức khoảng 0,5m và cần phải thay nước trước ít nhất 2 ngày. Cá chép Koi Nhật là loài cá đẻ trứng dính trên cây cỏ thủy sinh nên việc có rễ cây trong bể là rất quan trọng.
Để bể đẻ sạch sẽ, có thể chọn bèo lục bình và cắt bớt lá và rễ già để tạo ra chùm rễ thông thoáng. Rễ cây nên có chiều dài khoảng 30cm và thân cây khoảng 20cm là tốt nhất. Trước khi đặt vào bể, nên ngâm rễ cây trong nước muối 5% để sát trùng và loại bỏ các ký sinh trùng khác.
Chế độ ăn
Kỹ thuật chăm sóc cá Koi sinh sản cần chú ý đến việc chọn lựa thức ăn phù hợp. Thức ăn cho cá Koi sinh sản nên có hàm lượng protein từ 35 – 40%. Việc bón phân định kỳ giúp tạo ra nguồn thức ăn tự nhiên, lượng phân bón cần tuân theo màu nước và sử dụng phân chuồng đã ủ hoai.
Lượng thức ăn cần cho cá Koi sinh sản là khoảng 5 – 7% trọng lượng của đàn cá, có thể điều chỉnh tùy thuộc vào điều kiện khí hậu, môi trường nuôi cá và tình trạng sức khỏe của đàn cá.
Nhiệt độ
Trong điều kiện bình thường, vào tháng 4 – 5 hàng năm là thời điểm tốt nhất để cá Koi sinh sản. Trong quá trình sinh sản, cần kiểm soát tốt các yếu tố bên ngoài.
Để nuôi cá Koi sinh sản hiệu quả, không chỉ cần chú ý đến nhiệt độ, chất lượng nước, nồng độ pH… mà còn phải xác định tỉ lệ giữa cá đực và cá cái một cách chính xác.
Khi nhiệt độ nước ổn định từ 18°C trở lên, có thể thả cá đực và cá cái theo tỉ lệ 1:2 vào hồ nuôi đã được chuẩn bị trước. Cần sắp xếp cá bố mẹ trong ổ đẻ đã được khử trùng để chúng có thể đẻ tự nhiên.
Thường khi nhiệt độ nước tăng lên trên 20°C, cá bố mẹ sẽ bắt đầu đẻ số lượng lớn từ khoảng 4 giờ sáng đến 10 giờ sáng, sau đó dừng lại đến trưa. Tuy nhiên, cũng có thể sinh sản ở nhiệt độ 17°C.
Sau khi trứng hợp lại thành tảng trứng, thì sau khi nở, cá con sẽ có màu sắc đơn giản. Tỉ lệ cá chất lượng cao sẽ rất thấp.
Kỹ thuật nuôi cá Koi sinh sản cũng cần chú ý đến yếu tố thời tiết, vì thay đổi thời tiết sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sinh sản. Nếu nhiệt độ nước giảm đột ngột, cá sẽ ngừng đẻ trứng.
Nếu phát hiện ổ trứng đầy trứng, cần phải vớt ra và thay sang ổ mới. Khi quá trình sinh sản hoàn thành, cần vớt toàn bộ trứng ra để đặt vào bể ấp trứng, tránh việc bị cá bố mẹ nuốt.
Mật độ
Mật độ, tỷ lệ cá đực và cái tham gia sinh sản trung bình là từ 0,5 đến 1 kg cá cái trên mỗi mét vuông bể đẻ (khoảng 2 cá cái trên mỗi mét vuông bể đẻ). Để đảm bảo chất lượng trứng thụ tinh, tỷ lệ cá đực và cái tham gia sinh sản nên là 1,5/1 đến 2/1.
Việc chọn lựa cá bố mẹ thường được thực hiện vào buổi sáng, khoảng 8 – 9 giờ. Sau khi chọn được cá bố mẹ phù hợp, chúng sẽ được đưa lên bể đẻ và kích thích dưới ánh sáng mặt trời.
Cách nuôi cá Koi sinh sản hiệu quả nhất là với độ chiếu sáng trung bình trên hồ là 8/24 giờ. Vào buổi chiều, khoảng 16 – 17 giờ, hãy cho giá thể vào hồ và tạo dòng nước chảy nhẹ. Hãy cài đặt hệ thống sục khí để cung cấp oxy cho cá. Việc phơi nắng, tạo dòng chảy nước và cung cấp oxy là các yếu tố kích thích sinh sản của cá.
Kỹ thuật nuôi cá Koi sinh sản cho màu đẹp
Trong quá trình nuôi cá Koi sinh sản, việc chú ý đến màu sắc là rất quan trọng. Không nên kết hợp màu sắc một cách ngẫu nhiên theo các hướng sau. Phương pháp nuôi cá Koi để có màu sắc đẹp như sau:
- Cần chọn cá bố và cá mẹ có màu vàng hoặc bạc để sinh sản riêng và không phối hợp với các màu khác, để tạo ra thế hệ cá con có màu chủ yếu giống như cha mẹ.
- Nếu cá bố và cá mẹ có hai màu trên cơ thể là đỏ, đen hoặc trắng, thì nên lai ghép với cá có ba màu đỏ, đen, trắng để sinh sản.
Kết luận
Hy vọng rằng thông tin mà Phương Pháp Việt chia sẻ về cá Koi sinh sản như thế nào và kỹ thuật nuôi cá Koi sinh sản trên sẽ hữu ích cho bạn. Chúc bạn thành công!
